Omdat katholieken geloven dat bij een schuld niet alleen vergeving nodig is, maar ook herstel van de aangerichte schade, en vooral ook loskomen van ongeordende neigingen, nemen ze aan dat na de dood ook nog wat goedgemaakt en de ziel gereinigd moet worden. Daartoe is een verblijf in het vagevuur noodzakelijk, dat des te langer duurt naarmate er meer reiniging nodig is. Om die tijd voor onszelf of voor anderen te bekorten, kent de kerk zogenaamde aflaten. Zij beheert namelijk een hele schat van genade, die door Christus en de heiligen is verworven. Daaruit kan ze putten door aflaten in te stellen. Dat zijn gebeden of werken die voor onszelf de tijd in het vagevuur verkorten, of ook – bij wijze van afsmeking – die van anderen. Door onze gebeden en offers kunnen we onszelf en hen helpen sneller de plaats van bestemming, de hemel, te bereiken. Dit gebruik komt al in het Oude Testament voor (Vgl. 2 Makk. 12,39-45), en ook Jezus heeft er een toespeling op (Mat. 5,26).
